Γιατί δυσκολευόμαστε να κρατήσουμε μια σχέση;
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους κάποιος μπορεί να δυσκολεύεται να ξεκινήσει ή να διατήρησει μια σταθερή σχέση. Ένας βασικός παράγοντας που ισχύει σε κάποιες περιπτώσεις είναι ο φόβος μας σχετικά με τη δέσμευση.
Ο φόβος δέσμευσης (Fear of Commitment) είναι μια συναισθηματική κατάσταση όπου ένα άτομο αντιμετωπίζει ανησυχία, άγχος ή αντίσταση σε σχέσεις που απαιτούν συναισθηματική, ψυχολογική, ή και χρονική δέσμευση. Ο φόβος δέσμευσης μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα ενός ατόμου να αφιερώσει τον εαυτό του σε άλλους, είτε αυτό αφορά ερωτικές, είτε φιλικές σχέσεις.
Ο φόβος για συναισθηματική δέσμευση μπορεί να οφείλεται σε διάφορους παράγοντες, και κάθε άνθρωπος μπορεί να έχει μοναδικούς λόγους για αυτόν το φόβο. Ορισμένοι από αυτούς τους παράγοντες μπορεί να είναι:
- Παιδικές Εμπειρίες: Παιδικά τραύματα, ανασφάλεια ή απώλειες μπορεί να οδηγήσουν σε φόβο δέσμευσης. Άτομα που έχουν βιώσει αποχωρισμούς ή ανασφάλεια στις παιδικές τους σχέσεις μπορεί να αντιδρούν με φόβο όταν πρόκειται για συναισθηματική δέσμευση.
- Προηγούμενες Σχέσεις: Εάν κάποιος έχει βιώσει αποτυχημένες σχέσεις που μπορεί να οφείλονται σε δυσκολίες επικοινωνίας, απιστία ή κακοποίηση, μπορεί να αναπτύξει φόβο για τη συναισθηματική δέσμευση, φοβούμενος ενδεχόμενες αρνητικές συνέπειες.
- Απώλεια της ατομικότητας ή της ελευθερίας: Κάποιοι φοβούνται ότι η δέσμευση σε μια σχέση θα τους στερήσει την ατομικότητά τους, την προσωπικότητά τους ή την ελευθερία τους.
- Ανασφάλεια ή Χαμηλή Αυτοεκτίμηση: Άτομα με ανασφάλεια ή χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να φοβούνται τη συναισθηματική δέσμευση λόγω φόβων απόρριψης ή αποτυχίας.
- Φόβος Εγκλωβισμού: Κάποιοι φοβούνται ότι η συναισθηματική δέσμευση θα τους οδηγήσει σε εγκλωβισμό ή σε σχέση που δεν μπορούν να διαχειριστούν ή να εγκαταλείψουν.
- Τραυματικά Γεγονότα: Μεγάλα τραυματικά γεγονότα στη ζωή των ατόμων που μπορεί να προκάλεσαν μεγάλη ψυχική οδύνη, τους οδηγεί σε φόβο δέσμευσης ώστε να αποφύγουν μια ενδεχόμενη αναβίωση του τραύματος.
- Φόβος αποχωρισμού ή εγκατάλειψης: Είναι πιθανό κάποιοι να διστάζουν να μπουν σε μία συναισθηματική δέσμευση λόγω του φόβου τους ή το άγχους τους για έναν ενδεχόμενο αποχωρισμό τους ή την εγκατάλειψη τους από το άλλο άτομο.
- Ατομικά χαρακτηριστικά: Η προσωπικότητα και τα χαρακτηριστικά του ατόμου μπορεί να επηρεάσουν τον φόβο για συναισθηματική δέσμευση. Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να έχουν φυσική τάση για ανεξαρτησία και να δυσκολεύονται να αφιερωθούν σε σχέσεις.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι ο φόβος για συναισθηματική δέσμευση είναι μια πολυπαραγοντική εμπειρία και μπορεί να εξαρτάται από τις μοναδικές εμπειρίες και χαρακτηριστικά κάθε ατόμου.
Ο φόβος δέσμευσης μπορεί να δουλευτεί στα πλαίσια της ψυχοθεραπείας και να αλλάξει με το χρόνο ώστε να βοηθηθεί το άτομο να επιλέγει καταστάσεις που τον διευκολύνουν συναισθηματικά και δεν του προκαλούν δυσφορία.
Γιώτα Χατζάκη
Ψυχολόγος, MSc, Ψυχοθεραπεύτρια